طراحی فضاهای نمایشگاهی در سراسر دنیا تابع مجموعه‌ای از استانداردهای فنی، زیبایی‌شناختی و عملکردی است که هدف آن‌ها ایجاد محیطی ایمن، جذاب، کاربردی و قابل دسترس برای تمامی شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان است. در این مقاله، استانداردهای بین‌المللی طراحی فضاهای نمایشگاهی را بررسی می‌کنیم و آن‌ها را با رویه‌ها و وضعیت ایران مقایسه می‌نماییم.
چرا استانداردسازی در فضاهای نمایشگاهی اهمیت دارد؟
استانداردهای نمایشگاهی با هدف ایجاد هماهنگی، ایمنی، بهینه‌سازی تجربه بازدیدکننده و تسهیل در نصب و بهره‌برداری تدوین می‌شوند. مهم‌ترین دلایل نیاز به استاندارد عبارتند از:
-
افزایش ایمنی افراد و جلوگیری از ریسک‌های سازه‌ای یا الکتریکی
-
رعایت اصول دسترسی‌پذیری برای افراد کم‌توان
-
بهینه‌سازی نور، صدا و تهویه در محیط‌های پرجمعیت
-
ایجاد برندینگ هماهنگ و تجربه‌ی یکنواخت در سراسر نمایشگاه
-
تسهیل مقررات اجرایی و نظارتی برای مجریان نمایشگاه
برای آشنایی بیشتر با اصول طراحی حرفه‌ای غرفه، مقاله غرفه سازی نمایشگاهی را مطالعه کنید.
مهم‌ترین استانداردهای جهانی در طراحی فضاهای نمایشگاهی
الف. استانداردهای فنی
-
DIN EN 15643 (آلمان – اروپا): اصول پایداری در طراحی غرفه‌ها (مصرف انرژی، بازیافت‌پذیری)
-
ISO 20121: استاندارد سیستم مدیریت پایدار رویدادها
-
OSHA (ایالات متحده): الزامات ایمنی در محیط‌های کاری، شامل غرفه‌ها و تجهیزات الکتریکی
ب. ابعاد و دسترسی
-
راهروها: حداقل عرض ۳ متر برای عبور آسان جمعیت
-
غرفه‌ها: مدولار با ماژول‌های ۳×۳ یا ۶×۳ متر، بر اساس سالن و نوع رویداد
-
دسترسی ویلچر: رمپ با شیب کمتر از ۸٪، درهای با عرض بیش از ۹۰ سانتی‌متر
ج. نورپردازی و صدا
-
شدت نور استاندارد: ۳۰۰ تا ۷۰۰ لوکس بسته به نوع غرفه
-
استفاده از نور طبیعی در طراحی معماری نمایشگاه‌ها در کشورهای پیشرفته (مثلاً آلمان و هلند)
-
کنترل صدای محیط و جلوگیری از تداخل آکوستیکی بین غرفه‌ها (با استفاده از پارتیشن‌های جاذب صوت)
د. تهویه و کیفیت هوا
-
گردش هوای کامل حداقل ۵ بار در ساعت
-
استفاده از فیلترهای HEPA در سالن‌های بسته برای جلوگیری از آلودگی
ه. فناوری‌های روز
-
واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR)، دیوارهای تعاملی (Interactive Walls)
-
اتوماسیون سیستم نور و تهویه با استفاده از سنسورهای هوشمند
مقایسه استانداردهای نمایشگاهی ایران با کشورهای پیشرو
وضعیت فعلی در ایران:
در بسیاری از نمایشگاه‌های ایران، به‌ویژه نمایشگاه بین‌المللی تهران، تلاش‌هایی برای استانداردسازی صورت گرفته، اما هنوز فاصله‌هایی با معیارهای جهانی وجود دارد:
-
ابعاد غرفه‌ها اغلب بر اساس فضای موجود و نه اصول دیداری و تعاملی طراحی می‌شوند.
-
نورپردازی در بسیاری از موارد غیراستاندارد و گاه زننده است.
-
تهویه در سالن‌های قدیمی مناسب نیست و کیفیت هوای داخل با حضور جمعیت افت می‌کند.
-
فناوری‌های نوین به‌ندرت در طراحی غرفه در ایران به کار گرفته می‌شوند.
مثال از کشورهای پیشرو:
آلمان:
کشوری پیشتاز در صنعت نمایشگاهی با مراکزی مانند Messe Frankfurt و Messe Berlin. تمامی غرفه‌ها تحت نظارت دقیق استانداردهای DIN طراحی می‌شوند و پایداری محیطی یکی از اصول مهم در طراحی فضاهاست.
ژاپن:
ترکیب تکنولوژی پیشرفته با طراحی مینیمال و مدولار. استفاده از ربات‌ها برای راهنمایی بازدیدکنندگان، سیستم‌های تهویه هوشمند و تمرکز روی تجربه کاربری.
امارات:
در نمایشگاه‌هایی مانند GITEX یا Expo 2020، طراحی غرفه‌ها مبتنی بر تجربه تعاملی و فناوری‌های روز است. همه غرفه‌ها از استانداردهای LEED و ISO بهره می‌برند.
پیشنهاداتی برای ارتقاء استانداردهای نمایشگاهی در ایران
-
تدوین و اجرای الزامی استاندارد ملی نمایشگاه‌ها با اقتباس از ISO و DIN
-
آموزش و صدور گواهینامه برای غرفه‌سازان و مجریان نمایشگاهی
-
به‌روزرسانی سالن‌های قدیمی برای تأمین تهویه، نور و دسترسی مناسب
-
حمایت از استفاده از متریال سبز و طراحی‌های پایدار
-
گسترش کاربرد فناوری‌های نوین در طراحی غرفه و تجربه بازدیدکننده
رعایت استانداردهای جهانی در طراحی فضاهای نمایشگاهی، نه‌تنها به ارتقاء کیفیت و ایمنی کمک می‌کند، بلکه بر اعتبار برندها، رضایت بازدیدکنندگان و موفقیت رویداد اثرگذار است. ایران با وجود پیشرفت‌هایی در سال‌های اخیر، هنوز نیازمند برنامه‌ریزی منسجم برای همگام‌سازی با استانداردهای بین‌المللی در این حوزه است.
اگر مطلب مفید بود امتیاز دهید :